O nas
Być zwyciężonym
i nie ulec
to zwycięstwo
Józef Piłsudski
Związek Sybiraków III RP
(Geneza powstania)
Związek Sybiraków III Rzeczypospolitej Polskiej jest organizacją pożytku publicznego zarejestrowaną przez Sąd Okręgowy we Wrocławiu w czerwcu 1993r. (Rej.A.40/93) jako Stowarzyszenie z siedzibą we Wrocławiu, obejmujące działaniem teren Rzeczypospolitej Polskiej oraz skupiska Polaków za granicą Rzeczypospolitej.
Związek nasz wchodzi w skład OGÓLNOPOLSKIEJ FEDERACJI STOWARZYSZEŃ SYBIRACKICH z siedzibą w Szczecinie. Byliśmy współinicjatorami powstania tej Federacji i obecnie dwóch naszych członków pełni funkcje w jej władzach (Wiceprezes, Przewodniczący Komisji Rewizyjnej). Sama nazwa "Ogólnopolska Federacja Stowarzyszeń Sybirackich" wskazuje, że w naszym kraju (a także poza jego granicami) istnieją różne organizacje (stowarzyszenia) utworzone przez Zesłańców, którzy przeżyli trudy Sybiru i po odzyskaniu prawdziwej wolności (patrz. dz. Historia), czuli potrzebę zrzeszania się. Związki powstawały oddolnie w sposób spontaniczny, z dynamiką zależną od regionu i od energii inicjatorów.
Na Dolnym Śląsku, w szczególności we Wrocławiu, skupiała się największa grupa Sybiraków, stąd też nasz region wniósł znaczący wkład w powstanie, wówczas j e d n o l i t e g o, Związku Sybiraków (z centralą w Warszawie i z oddziałami terenowymi).
Bardzo ważne zadanie spoczywało na Komisji Statutowej, w której składzie pracowało trzech Wrocławian, t.j: 1).Członek Zarządu Wrocławskiego Oddziału Z.S. i jednocześnie Zarządu Głównego w Warszawie - śp. prof. dr hab. Witold Szkotnicki, 2).Prezes Wrocławskiego Oddziału Z.S. i jednocześnie Wiceprezes Zarządu Głównego - śp. Zbigniew Kluz, 3).Wiceprezes Wrocławskiego Oddziału Z.S. - Stanisław Błoński.
Profesor Witold Szkotnicki był głównym autorem statutu Związku Sybiraków, który to statut został zatwierdzony przez Pierwsze Walne Zgromadzenie Delegatów, odbyte w Warszawie w roku 1989.
Zatwierdzony przez WZD statut powinien być załącznikiem do dokumentów niezbędnych do zarejestrowania Związku Sybiraków w Sądzie Rejestrowym w Warszawie.
Niestety, Prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków, Pan Ryszard Reiff p r z e s ł a ł do Sądu Rejestracyjnego statut pozbawiony istotnego zdania mówiącego, że "... osoby, które w przeszłości działały na szkodę Narodu i Państwa Polskiego, poprzez pracę czy współpracę z organami Służb Bezpieczeństwa lub Informacji Wojskowej, bądź były członkami władz naczelnych ZBOWID lub PZPR nie mogą być wybrane do władz Związku we wszystkich jego szczeblach. Stąd też kandydaci do władz , przed przyjęciem kandydatury, mają obowiązek złożenia pisemnego oświadczenia o spełnieniu tych wymogów".
Tak okrojony statut, będąc załącznikiem w Sądzie Rejestrowym,
stał się, po dokonaniu rejestracji w roku 1989,
statutem obowiązującym
w Związku Sybiraków z Centralą w Warszawie i z Oddziałami Terenowymi.
Członkowie Komisji Statutowej wraz z Zarządem Wrocławskiego Oddziału Związku Sybiraków prowadzili w latach 1989 - 1993 intensywne działania na rzecz przywrócenia Statutowi jego pierwotnej treści, obejmującej przedstawiony wyżej "paragraf lustracyjny". Niestety, działania te napotkały zdecydowany sprzeciw umocnionego już kilkuletnim funkcjonowaniem, Zarządu Głównego Związku Sybiraków, w tym w szczególności jego Prezesa Ryszarda Rejfa.
W zaistniałej sytuacji uznaliśmy, że jedynym wyjściem dla zachowania wierności zasadom i tradycji pierwowzoru Związku Sybiraków (1928), będzie utworzenie oddzielnej organizacji, której nadaliśmy nazwę Związek Sybiraków III Rzeczypospolitej Polskiej, ze statutem zatwierdzonym przez Pierwsze Walne Zgromadzenie Delegatów Związku Sybiraków, zawierającym paragraf lustracyjny.
Można tu przywołać analogię Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej w odróżnieniu od Związku Harcerstwa Polskiego kontynuatora działań ZHP z okresu PRL.
Jako członkowie Związku Sybiraków III RP, uważaliśmy u jego zarania, jak i nadal uważamy, że do zamieszczenia w Statucie wymogu lustracyjnego kandydatów do władz, zobowiązuje nas szacunek dla poprzedników - Sybiraków, którzy mimo zniewolenia - umieli powiedzieć NIE! i byli w swym postanowieniu nieugięci. W szczególności dla: Patrona Sybiraków - św. Rafała Kalinowskiego, ogromnej rzeszy Rodaków, zamęczonych w łagrach i kazamatach więzień, skrytobójczo zamordowanych w Katyniu oraz w innych miejscach kaźni, jak również tych, którzy w 1943 roku odmówili podpisania obywatelstwa sowieckiego, które wymuszał Stalin po zerwaniu porozumienia z Sikorskim w związku z ujawnieniem zbrodni w Katyniu.
Pragniemy bardzo wyraźnie podkreślić, że wymóg lustracyjny umieszczony w pierwowzorze Statutu obowiązywał jedynie kandydatów do władz Związku.
Zatem, każdy Sybirak niezależnie od "splątania" drogi życiowej, mógł należeć do Związku i korzystać w pełni z jego praw. Dopiero gdyby chciał kandydować do Władz, był zobowiązany do złożenia oświadczenia lustracyjnego.
Ten, tak łagodny wymóg lustracyjny, nie ujrzał światła dziennego w treści przekazanej do Sądu Rejestrowego w Warszawie przez pierwszego Prezesa, obecnie już śp., Ryszarda Reiffa.
ZWIĄZEK SYBIRAKÓW III RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ ODRZUCIŁ STATUT OKROJONY I POZOSTAŁ WIERNY STATUTOWI ZATWIERDZONEMU PRZEZ PIERWSZE WALNE ZGROMADZENIE DELEGATÓW ZWIĄZKU SYBIRAKÓW.
Nie osądzamy Kolegów, którzy pozostali w Związku Sybiraków z Centralą w Warszawie. To jest ich osobisty wybór. Wiemy, jak trudno jest oderwać się od "kolosa", jak trudno organizować "gniazdo" od nowa. Z Wszystkimi Sybirakami uczestniczymy w różnych okolicznościowych uroczystościach i jesteśmy otwarci na szeroką współpracę z każdą organizacją o charakterze kombatanckim i patriotycznym.
Odczuwamy jedynie żal z tego powodu, że Związek Sybiraków na swojej stronie internetowej nie przedstawił rzetelnie genezy podziału. Niniejszy tekst traktujemy więc jako uzupełnienie brakujących informacji na ten temat.
Zarząd Związku Sybiraków III RP
Tezy Programowe
Związku Sybiraków III Rzeczpospolitej Polskiej
1. Polska, która jako pierwsza odważyła się wystąpić zbrojnie przeciwko totalitaryzmowi sowieckiemu i walcząc na rzecz obrony cywilizacji europejskiej utraciła 1/3 swojego potencjału ludnościowego i terytorialnego, jest krajem, gdzie po II Wojnie Światowej doprowadzono do utraty suwerenności państwowej oraz pauperyzacji Narodu i Państwa, ustawicznie niszczono zdrowe przejawy normalnego życia gospodarczego, intelektualnego i politycznego. Uważamy, że jest to hańba dla rządów komunistycznych sprawujących z przyzwolenie Wielkich mocarstw władzę przez 45 lat.
2. Dla naszego Stowarzyszenia, nawiązującego do patriotycznych i wolnościowych tradycji Związku Sybiraków z 1928 roku – nie może być obojętne ustawiczne zagrożenie Narodu i Państwa. Jesteśmy świadomi, że przy braku rodzimego kapitału oraz przy 40 miliardach dolarów zadłużenia zagranicznego, którego spłata może doprowadzić do ponownej utraty suwerenności, możemy jako Naród ulec ponownemu zniewoleniu poprzez podporządkowanie międzynarodowej idei kosmopolityzmu, leżącej w interesie międzynarodowej finansjery. Będziemy wspierać te partie polityczne i stowarzyszenia, które konsekwentnie przeciwdziałać będą ograniczaniu lub utracie suwerenności Polski i zniewalaniu Narodu.
3. Zainteresowani jesteśmy umacnianiem naszego Państwa, co powinno znaleźć swój wyraz między innymi w uchwalaniu przez Sejm nowej, demokratycznej konstytucji oraz ustawy prywatyzacyjnej. Oczekiwać będziemy opracowania długofalowego programu rozwoju gospodarczego oraz zdecydowanego działania rządu na rzecz przezwyciężania kryzysu i bezrobocia, skutecznej ochrony majątku narodowego, a także dbałości o rozwój wytwórczości, wzrost poziomu ochrony zdrowia, nauki i oświaty, kultury i stanu obronności.
4. Jesteśmy pokoleniem ofiar wojny i represji totalitaryzmu sowieckiego, które znajduje się już u schyłku swojego życia. Pragnąc uratować pozostałych przy życiu Sybiraków i ich spadkobierców od nędzy i pesymizmu - upominamy się o zadośćuczynienie materialne za utracone mienie, za przymusową pracę na deportacji, za bezprawne pozbawienie lub ograniczenie wolności, za trwały uszczerbek na zdrowiu i odniesione kalectwo fizyczne oraz za sieroctwo odniesione w wyniku zbrodniczej eksterminacji rodziców. Wnioskujemy możliwie szybkie powołanie do życia Polsko-Rosyjskiej Fundacji Pojednania, która zajęła by się wypracowaniem i gromadzeniem funduszy na wypłatę odszkodowań ofiarom wojny i represji totalitaryzmu sowieckiego.
5. Sybiracy i cały Naród polski mają moralny obowiązek upomnienia się wobec opinii światowej o ujawnienie przez władze rosyjskie sprawców ludobójstwa na narodzie polskim i postawienie ich przed trybunałem międzynarodowym bez względu na stan zdrowia i wiek, podobnie jak postąpiono z hitlerowskimi zbrodniarzami. Proponujemy, aby Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych powołało do życia Międzynarodowy Trybunał do zbadania i osądzenia zbrodni sowieckich na Narodzie polskim. Domagamy się także wydzielenia i sfinansowania budowy eksterytorialnych cmentarzy i mogił przy obozowych, znajdujących się na terytorium byłego ZSRR, a przyjeżdżającym tam na groby rodzinom stworzenia ulg i udogodnień.
6. Normalne i przyjazne stosunki polsko-rosyjskie są dla obu stron koniecznością geopolityczną i historyczną. Uważamy jednak, że nie mogą one być oparte na kłamstwie i niedomówieniach, na długoletniej bezczynności byłego ZSRR i jego prawnych sukcesorów na rzecz moralnego i materialnego zadośćuczynienia polskim ofiarom zbrodniczej agresji i represji. Jednocześnie zdecydowanie opowiadamy się przeciwko szerzeniu nienawiści pomiędzy Polakami i Rosjanami, Ukraińcami, Litwinami, Białorusinami, których to narody przyniosły nie mniej cierpienia i krzywdy. Przedstawiamy się jako zdecydowani przeciwnicy wszelkich form totalitaryzmu, nietolerancji, naruszania godności i dóbr osobistych człowieka.
7. Niezmiennie stoimy na stanowisku, że Władze Polskie powinny zajęć się organizacją daleko idącej pomocy osobom narodowości polskiej, które znalazły się na terenach byłego ZSRR w wyniku deportacji i do chwili obecnej tam przebywają.
Uchwalono na Zjeździe Sybiraków III RP we Wrocławiu
19 maja 1993 r.
